De huisvesting van statushouders – hoe werkt dat?

De asielstroom uit landen als Syrië, Eritrea en andere conflictgebieden is de laatste jaren enorm toegenomen. In de AZC’s in Nederland wachtten ruim 13.000 mensen op de beschikbaarheid van een woning. Zij zijn vluchtelingen met een verblijfsvergunning. Dit noemen we statushouders. Wij vinden het onze taak om ons in te zetten voor deze doelgroep. We nemen hierin een actieve rol. Want een woning is een veilige basis om een nieuw bestaan op te bouwen. Hoe ging de huisvesting van statushouders in 2016 in zijn werk?

1. Waarom huisvesten wij statushouders?
   Statushouders zijn vluchtelingen met een verblijfsvergunning die in Nederland een bestaan gaan op bouwen. Een woning is daarin een belangrijke en veilige basis. Gemeenten hebben de taak om statushouders te huisvesten. Het Rijk bepaalt de aantallen. Gemeenten hebben meestal zelf geen woningen. Daarom maken ze met woningcorporaties afspraken. Samen met andere corporaties in een gemeente zijn wij verplicht om woningen beschikbaar te stellen. Het is niet alleen een verplichting, wij zien het ook als onze taak.
   
   
2. Hoe werkt het toewijzen van een woning?
   Gemeenten horen van het Rijk hoeveel statushouders een woning nodig hebben. De verdeling is naar het aantal inwoners per gemeente. Wij kijken naar de gezinssamenstelling en reserveren een woning. Vrijwilligers van Vluchtelingenwerk begeleiden de vluchtelingen. Ze helpen de mensen om in te burgeren en hun plek te vinden in de Nederlandse maatschappij. Zo zijn alle statushouders verplicht om hun inburgeringsexamen te halen. De statushouders betalen deze inburgering zelf, via een lening bij de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO).
   
   
3. Hoeveel statushouders kregen een nieuwe plek?
   Het aantal personen dat wij huisvesten is naar verdeling van het aantal woningen dat wij in een gemeente in bezit hebben. In 2016 leverden wij in de gemeenten Franeker, Heerenveen, Smallingerland, De Fryske Marren en Súdwest-Fryslân 200 woningen voor ruim 360 statushouders.
   
   
4. Wat voor invloed heeft dit op de wachttijden voor woningen?
   In Fryslân is een grote vraag naar huurwoningen. Ook wij kennen wachttijden voor woningzoekenden. Het is belangrijk te weten dat we drie soorten woningenzoekenden kennen. Mensen die zich snel willen inschrijven noemen we actieve woningzoekenden. De kritische woningzoekende heeft specifieke woonwensen. Bijvoorbeeld in een bepaalde wijk of straat. En je hebt mensen die zich inschrijven voor de zekerheid.
   De wachttijd is het aantal maanden tussen het moment van inschrijven als woningzoekende tot en met de ondertekening van het huurcontract. De gemiddelde wachttijd voor de actieve woningzoekenden is op dit moment veertien maanden. Uiteraard heeft het huisvesten van statushouders gevolgen voor de wachttijd van woningen. Voor statushouders geldt tot nu toe een urgentie.
   
   
5. Wat doet Accolade nog meer aan het helpen aan een woning voor deze groep?
   Wij proberen zoveel mogelijk bij bestaande wisselingen en verhuizingen woningen beschikbaar te hebben voor statushouders. Het is vaak erg afhankelijk van de gezinssamenstelling van deze doelgroep. Tot nu toe hebben wij geen extra activiteiten ontwikkeld om de huisvesting van statushouders te regelen. Wel nemen we het mee in onze nieuwe plannen en zijn daarin flexibel. Zo bouwen we nu aan de Stationsweg in Drachten 24 tijdelijke appartementen voor één-twee persoonshuishoudens. Met de gemeente spraken we af dat tien procent daarvan beschikbaar komt voor statushouders. En in de gemeente Súdwest-Fryslân zijn plannen om tijdelijke woningen te bouwen in de wijk Tinga. De intentie is, dat de helft van deze woningen beschikbaar komen voor statushouders.
   
   
6. Hoe gaat het in 2017 verder?
   De instroom van vluchtelingen is sterk gedaald en daardoor verwachten gemeentes een lagere taakstelling. We zien wel dat daarin golfbewegingen zitten. De ene maand stromen meer mensen in dan een andere maand. We kijken steeds samen de gemeentes en Vluchtelingenwerk wat nodig is. En hoe we op deze vraag in kunnen spelen.